Opublikowane przez
Na najdalej wysuniętym na północ skrawku Danii znajduje się jedna z największych atrakcji przyrodniczych Jutlandii i unikalne zjawisko przyrodnicze zwane spotkaniem dwóch mórz. Na półwyspie Skagen, a konkretnie na rozległej, piaszczystej mierzei Grenen, można dosłownie stać jedną nogą w morzu Bałtyckim, a drugą w Morzu Północnym! Obserwuje się wyraźną granicę w postaci zderzających się ze sobą fal.
Liczące około 750 000 km2 powierzchni Morze Północne jest szlakiem żeglugowym o dużym znaczeniu dla Europy. Jest ono połączone z Oceanem Atlantyckim przez Kanał La Manche i Morze Norweskie. Morze Bałtyckie jest szelfowym morzem śródlądowym, głęboko wciśniętym w kontynent europejski i zajmuje około 400 000 km2 powierzchni. Miejsce gdzie łączą się ze sobą wody z północy i południa znajduje się na wysokości półwyspu Skagen, czyli najbardziej wysuniętego na północ punktu Danii. Liczący 30 km długości Półwysep Skagen znany jest również jako najdłuższa mierzeja na świecie.
Film
Na samym początku zapraszamy na naszą relację wideo z wizyty w Skagen.
Skagen – Spotkanie mórz
Kiedy spotykają się dwa lub więcej zbiorników wodnych, mieszają się one ze sobą, ponieważ nie ma widocznych barier, które mogłyby temu zapobiec. Jednak w niektórych przypadkach ten oczywisty proces nie jest obserwowany. Takie „nadprzyrodzone” zjawisko obserwuje się na Półwyspie Skagen. Fale Bałtyku i Morza Północnego zderzają się ze sobą, jakby były w jakiś sposób rozdzielone, a ich wody nie mieszają się ze sobą. Miejscowi żartobliwie nazywają to końcem świata, ale to niezwykłe zjawisko, przyciągające uwagę szerokiej publiczności, ma bardzo przekonujące naukowe wyjaśnienie.
Jacques Yves Cousteau – francuski oficer marynarki, podróżnik i oceanograf, udowodnił kiedyś, że wody różnych mórz nie mieszają się ze względu na różnice we właściwościach wody (zasolenie, gęstość i temperatura). Granica między wodami o różnej gęstości nazywana jest halokliną.
Południowo-zachodni Bałtyk składa się z kilku basenów o różnej głębokości, oddzielonych płytszymi progami podwodnymi, które ograniczają boczną wymianę wody między basenami oraz z Morzem Północnym.
Morze Bałtyckie jest połączone z Morzem Północnym przez trzy wąskie Cieśniny Duńskie (Mały Bełt, Wielki Bełt i Sund) oraz Kattegat jako strefę przejściową. Ograniczona wymiana wody z Morzem Północnym wraz z nadwyżką wody słodkiej z rzek prowadzi do słonawych warunków wodnych, silnego bocznego gradientu zasolenia i trwałego rozwarstwienia słupa wody, które utrudniają wymianę wody.
Morze Północne ma więcej słonej wody, ponieważ pochodzi z Cieśnin Duńskich, podczas gdy Morze Bałtyckie jest zasilane czystą wodą pochodzącą z dopływu wód rzecznych i opadowych. Średnie zasolenie jego wód powierzchniowych jest pięciokrotnie niższe niż w oceanie. Poziomy zasolenia również zmieniają się wraz z głębokością, zwiększając się od powierzchni do dna morskiego. Stężenie soli w Morzu Północnym jest półtora raza wyższe niż w Morzu Bałtyckim, przy czym zasolenie powierzchniowych warstw Bałtyku jest aż pięć razy mniejsze.
Od czasu do czasu zmienia się temperatura zbiorników wodnych, co powoduje mieszanie się powierzchni, jednak dzieje się tak tylko w niektórych regionach, w których morza są dość płytkie, a więc w większości pozostają odseparowane. Niestety ze względu na ograniczoną wymianę wody z Morzem Północnym, Morze Bałtyckie jest szczególnie wrażliwe na różnego rodzaju zanieczyszczenia.
Efekt separacji jest wzmacniany przez przeciwny prąd dwóch cieśnin – Skagerrak (Morze Północne) od północnego zachodu oraz Kattegat (Morze Bałtyckie) od południowego wschodu, tworzący fale, które dosłownie wpadają na siebie. Fale Morza Północnego są dość porywiste, a jego wody są ciemne. Morze Bałtyckie znane jest ze spokojnych i jaśniejszych wód. W rezultacie, na styku mórz powstaje wyraźna granica, która tworzy niepowtarzalny efekt wizualny.
Podobne zjawisko występuje w Zatoce Alaski, graniczącej z Oceanem Spokojnym, a także w Cieśninie Gibraltarskiej.
Jak się dostać na Przylądek Grenen?
Przylądek Grenen, znajduje się kilka kilometrów od miasta Skagen. Samą wędrówkę na cypel, można odbyć pieszo zarówno wzdłuż Morza Północnego, jak i Bałtyckiego. Szczególnie latem Grenen jest bardzo popularne wśród turystów.
Półtora kilometrowa ścieżka prowadzi od parkingu, przez piaszczystą plażę i wydmy, do samego krańca Danii. Spokojny spacer jest całkiem przyjemny w pogodny dzień, jednak, szczególnie poza sezonem, opady nie są tu rzadkością, dlatego trzeba zabrać ze sobą nieprzemakalną odzież i wygodne buty.
My postanowiliśmy skorzystać z „Sandormen”, czyli specjalnie przygotowanych autobusów ciągniętych przez traktor, które za niewielką opłatą (bilety powrotne kosztują 25 DKK) dowożą turystów bezpośrednio w miejsce, w którym spotykają się dwa morza. Poruszają się one wahadłowo między Grenen a parkingiem. Przyjemna przejażdżka po piasku wzdłuż wybrzeża zajmuje ok 7-8 minut.
Przylądek Grenen – miejsce, gdzie Morze Bałtyckie łączy się z Morzem Północnym
Widzieliśmy epickie zdjęcia i filmy przedstawiające miejsce, w którym spotykają się dwa morza, ale żeby zobaczyć faktycznie różnicę w kolorze dwóch spotykających się mórz trzeba zaopatrzyć się w drona. Ponadto różnica w kolorze jest szczególnie widoczna w spokojne, bezwietrzne, a jednocześnie słoneczne dni. Mimo wszystko patrzenie, jak napływając na siebie z przeciwnych kierunków fale miażdżą się nawzajem, delektując się orzeźwiającym zapachem zimnego, granatowego morza na czystej, białej, piaszczystej plaży to zmysłowe doświadczenie, którego nie da się zapomnieć.
To naprawdę niesamowite, bo woda w obu morzach, w odległości dosłownie kilku metrów od siebie, ma nawet zupełnie inną temperaturę! Podczas naszej wizyty w Grenen Morze Północne było zdecydowanie cieplejsze.
Silne prądy i silne wiatry przyczyniają się do wzrostu Grenen o około 10 metrów rocznie. Należy pamiętać, że pływanie tutaj zagraża życiu, o czym ostrzegają tablice informacyjne.
Liczne bunkry na plaży to pozostałość po II Wojnie Światowej. Niemcy zbudowali je jako część Wału Atlantyckiego.
Skagen to również jedno z najlepszych miejsc w Danii gdzie zobaczyć można różne gatunki ssaków morskich, takie jak wieloryby, delfiny i foki.
Co jeszcze warto zobaczyć w okolicy Skagen
Szara latarnia morska Grå fyr
Grenen było pierwotnie miejscem, którego obawiali się żeglarze, ponieważ wiele statków lądowało na lądzie. W rezultacie można dziś zobaczyć kilka latarni morskich, takich jak 46-metrowa „Grå fyr” (szara latarnia morska) z 1858 roku i najnowsza, 22-metrowa Skagen Vest Fyr z 1956 roku.
Szara latarnia morska – Grå fyr, to druga pod względem wysokości latarnia morska w Danii. Na jej szczyt, prowadzą liczące 210 stopni spiralne schody. Można z niej podziwiać panoramę okolicy, w tym widok na Grenen, miasto Skagen oraz cieśniny Kattegat i Skagerrak.
Skagen jest jednym z najlepszych miejsc w Europie, do obserwacji ptaków wędrownych. W 2017 roku w Det Grå Fyr utworzono ośrodek dla ptaków wędrownych.
Råbjerg Mile
Na południe od Skagen znajduje się obszar wędrujących wydm zwany Råbjerg Mile. Jest to największa ruchoma wydma w Europie Północnej o powierzchni około 2 km i wysokości 40 m n.p.m.
Miasteczko Skagen
Skagen to najbardziej wysunięte na północ miasto w Danii, słynące z pomalowanych na żółto domów. W średniowieczu było to niewielkie miasteczko rybackie, a w XIX wieku stało się popularnym celem malarzy impresjonistów, którzy mieszkali i tworzyli w Skagen. Z czasem stało się ono popularnym kierunkiem wakacyjnym. W 1914 roku wybudowała tam nawet dom letniskowy rodzina królewska.
Mam nadzieję, że udało nam się dostarczyć wielu przydatnych informacji na temat Skagen. Jeśli masz jakieś pytania, lub chcesz uzupełnić post swoją wiedzą, pisz śmiało w komentarzach.
Spodobał Ci się artykuł – polub, udostępnij, zostaw komentarz. Będzie nam bardzo miło!
