Opactwo Cystersów w Henrykowie to przesiąknięte historią miejsce. Jego historia tworzona przez osiem wieków, stanowi niezwykle ważny element dziedzictwa kulturowego Dolnego Śląska. W latach 1268-1273 Opat Piotr stworzył I część Liber fundationis claustri Sancte Marie Virginis in Henrichow czyli zbiór dokumentów znany dziś jako Księga Henrykowska.
Właśnie na kartach tej księgi zapisano pierwsze zdanie w języku polskim: „day ut ia pobrusa, a ti poziwai”, co znaczy: daj, ja będę mełł, a ty odpocznij. Słowa te wypowiedział czeski chłop Bogusław ze wsi Brukalice do swojej żony Polki, „chłopki grubej i niezdarnej”, która nie radziła sobie z mieleniem ziarna.